Anadolu mutfağının en sevilen yemek çeşitlerinin başında kuşkusuz mantı geliyor. Yediden yetmişe herkesin severek tükettiği mantının incecik hamuru ayrı, içerisindeki harç ayrı, sosu ise ayrı bir lezzet şölenidir. Bu üçü bir araya geldiğinde ise damaklarda bir lezzet patlaması yaşanıyor. Özellikle mantı sosu mantının lezzetini bambaşka bir noktaya taşır ve aynı zamanda aromasını zenginleştirir. Bu nedenle mantı sosu nasıl yapılır, mantı sosunda hangi malzemeler kullanılır sorularının yanıtları herkes tarafından bilinmelidir.
Öncelikle mantı çeşitlerini pek çok farklı sos ile birlikte tüketebileceğiniz belirtelim. Sizlere ilk olarak klasik mantı sosu tarifini aktaracağız. Klasik mantı sosunda sarımsaklı yoğurt, tereyağlı pul biberle sos kullanılır. Bu özel mantı sosunun aklınıza gelebilecek tüm mantı çeşitleri ile birlikte kullanılabileceğini unutmayın çünkü tamamına çok yakışıyor.
1 kase yoğurt
2 diş sarımsak
Tuz
2 yemek kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı pul biber
(İsteğe göre) nane ve domates salçası
Sarımsaklı yoğurtta sarımsak tadının ve aromasının zengin olması gerekir. Bu nedenle büyük 2 diş sarımsak kullanmanızı tavsiye ederiz. Sarımsakları mutlaka ezerek ya da rendeleyerek yoğurda eklemelisiniz. Böylelikle ağıza sarımsak taneleri gelmesini önlemiş olacaksınız. Yoğurda sarımsağı ekledikten sonra az miktarda Tuzla ekleyin ve homojen bir şekilde karıştırın. Genellikle süzme yoğurt tercih edilir ancak diğer yoğurt çeşitleriyle de mantı sosu hazırlayabilirsiniz. Önemli olan unsur sulanmamış, kıvamlı bir yoğurt kullanmanızdır.
Bu aşamada küçük bir sos tavasına 2 yemek kaşığı tereyağı koyun ve tereyağını eritin. Hafif oranda köpürmeye başladığında içerisine pul biberi ekleyin ve ocağın altını kapatın. Eğer ocakta bekletmeye devam ederseniz hem tereyağı hem de pul biber yanabilir ve bu da mantığının tüm lezzetini altüst edebilir.
Eğer domates salçası kullanmayı düşünüyorsanız bu aşamada salçayı da ekleyerek hafifçe kavuşmanız gerekiyor. Salçanın kokusu gidene kadar kavurduktan sonra isteğinize bağlı olarak içerisine kuru nane ilave edebilirsiniz. Bu sosu yoğurttan sonra mantının üzerine gezdirmeniz gerekiyor. Bu nedenle yoğurdu kesmemesi için biraz soğumasını beklemelisiniz.
Eğer klasik mantığın sosundan daha farklı bir sos çeşidi hazırlamak istiyorsanız sizin için alternatif bir tarifimiz var. Bu tarif domatesli mantı sosu adını taşıyor ve kullanmanız gereken malzemeleri hemen sizler için sıralıyoruz.
2 yemek kaşığı sıvı yağ
1 diş sarımsak (isteğe göre)
1 yemek kaşığı domates salçası
1 rendelenmiş domates
Tuz, karabiber
Kekik veya fesleğen (isteğe bağlı)
Öncelikle 2 yemek kaşığı sıvı yağı sos tavasına alın ve üzerine rendelenmiş domatesi ekleyin. Domates hafifçe kavrulduktan sonra üzerine domates salçasını ve bir rendelediğiniz bir diş sarımsağı ilave ederek bir süre pişirin. Pişme aşamasında domatesin suyunun bir miktar azalmış olması gerekiyor ve rendelediğiniz sarımsakları da tam olarak pişme kıvamına erişmesi önemlidir. Bu aşamaya geldiğinizde karışımın içerisine tuz, karabiber, isteğinize bağlı olarak kekik ya da fesleğen gibi baharatlardan ekleyebilirsiniz.
Domatesli mantı sosu hem yoğurtlu hem de yoğurtsuz olarak hazırladığınız mantı çeşitlerinde kullanabileceğiniz bir sostur. Dolayısıyla mantının üzerine yoğurt ilave ettikten sonra üstüne bu sosu dökebilir ya da yoğurtsuz olarak mantının üzerine doğrudan gezdirerek servis edebilirsiniz. Haşlama yöntemi yerine kızartma yöntemi ile hazırladığınız mantı çeşitlerini daha lezzetli hale getirmek için de domatesli mantı sosunu kullanabilirsiniz.
Mantı sosu hazırlarken yapılan basit hatalar tüm lezzetin kaybolmasına yol açabilir. Peki, en yaygın hatalar neler? Mantı sosu hazırlarken yapılan hatalara şimdi göz atın ve bu hatalardan kaçının!
Soğuk yoğurt üzerine sos döktüğünüzde yoğurt kesilir. Bu nedenle öncelikle yoğurdun oda ısısına gelmesini beklemelisiniz. Bir porsiyon için kullanılan yoğurdun oda ısısına gelme süresi 10 ila 15 dakikadır.
Mantı sorunda kullanacağınız sarımsağın asla dişe gelmemesi gerekir. Bu nedenle iri iri doğramak ya da tam olarak ezmeden kullanmak mantı lezzetini sekteye uğratır. Önerimiz ise sarımsağı tamamen ezerek ya da incecik olacak şekilde rendeleyerek kullanmanızdır. Bu sayede sarımsağın aromasının dengeli şekilde sosa dağılmasını sağlarsınız.
Tereyağının her zaman kısık ateşte eritilmesi gerektiğini unutmayın. Yüksek ateşte eritmeniz, kısa zamanda köpürmesine ve yağın yanmasına yol açabilir. Bu durumda acı bir tat ortaya çıkar. Dolayısıyla tereyağını kısık ateşte ve yavaş şekilde eritmek, mantı sosu hazırlamanın püf noktaları arasında yer alır.
Pul biber ne kadar kavrulursa o kadar lezzetli olur düşüncesi tamamen yanlıştır. Tüm baharatlar gibi pul biber de uzun süre kavrulursa yanar. Tereyağı eridiğinde pul biberi ekleyebilir ve sadece 10 saniye kavurmanız yeterli olacaktır.
Salçanın kokusu tamamen çıkana kadar kavrulması da mantı sosu hazırlamanın püf noktaları arasındadır. Çiğ salça kullanılması mantıya ekşimsi ya da hafif acı bir tat verir ve bu da istenen bir durum değildir. Salçanın mutlaka birkaç dakika kadar kavrulması lazım…
Maalesef yaygın yapılan hatalardan biri de baharatları aşırı oranda kullanmaktır. Bu durumda baharatlar hem mantının hem de yoğurdun lezzetini bastırır. Her kaşıkta sadece baharat tadı alınır. Bunun yerine ölçülü şekilde kullanmaya özen göstererek mantıdaki tüm lezzetleri dengeleyebilirsiniz.
Sosu ocaktan aldıktan sonra birkaç dakika bekletin ve sonrasında yoğurt üzerine dökün. Sıcak dökerseniz yoğurt kesilir.
