Geleneksel Türk mutfağının en sevilen ve en çok tüketilen yemeklerinin başında mantı gelir. Ünü ülke sınırlarını aşmış olan mantı, farklı yörelerde farklı şekillerde hazırlanıyor ve tüketiliyor. Ülkemizde neredeyse her yörenin kendine has bir mantı çeşidi olduğunu belirtebiliriz. Genel olarak yapımında kullanılan malzemeler ve hazırlama şekli birbirine çok benzerlik gösterse de iç harç malzemeleri, mantıyı katlama şekli, üzerine eklenen soslar gibi unsurlarda değişebiliyor. Türk mutfağının vazgeçilmezi olan mantının bölgelere göre farklılıklarını sizler için araştırdık. İşte mantının yörelere göre farklılıkları…
Mantının en çok ün kazandığı bölge Kayseri’dir. Kayseri mantısı aynı zamanda Türkiye’nin de en bilindik mantısı olma özelliği taşır. Bu mantıyı benzerlerinden ayıran temel unsur ise çok küçük boyutlarda yapılıyor olmasıdır. Küçük olmasına karşın iç harcı zengindir yani yapımında her bir mantı hamuruna bol miktarda iç harç konur. Kayseri mantısının hamuru ise son derece ince açılır. Küçük üçgenler şeklinde katlanabildiği gibi bohça şeklinde de katlanabilir. Geleneksel olan Kayseri mantısında ise bohça şeklinde katlanması yaygındır.
Kayseri mantısı haşlanarak pişirilen bir mantı türüdür. Haşlanması uzun sürmez ve bunun nedeni de yine küçük ebatlarda hazırlanıyor olmasıdır. Haşlandıktan sonra üzerine sarımsaklı yoğurt eklenir ve tereyağında kızdırılan pul biber de en üst kısma gezdirilir. Kayseri mantısının sosunda salça kullanılmaz. Bir kaşığa kırk adet mantının sığabilmesi ise Kayseri mantısının küçüklüğünü anlatır. Ancak burada kast edilen kaşık eskiden kullanılan ve yemek kaşığından daha büyük olan tahta kaşıklardır.
Sinop mantısı da ülkemizin en popüler mantı çeşitlerinden biridir. Kayseri mantısından ve hatta diğer pek çok mantı çeşidinden farklı olarak daha büyük açılan hamurla hazırlanır. İç harcı ise yine oldukça bol kullanılır. Sinop mantısının karakteristik özelliği ise hamurların birbirine yapıştırılmadan pişiriliyor olmasıdır. Bu özellik ise Sinop mantısına çok daha yumuşak bir form kazandırır. İç harç ise iri parçalar halinde yerleştirilir.
Sinop mantısı da kaynar suya atılarak haşlama yöntemi ile pişirilen bir mantı çeşididir. Kısa zamanda haşlanır ve sonrasında servis tabağına alınarak üzerine bol miktarda sarımsaklı yoğurt eklenir. Tereyağı kızdırılır ve içerisine de ceviz içi eklenir. Ceviz içi hafif oranda tereyağında gezdirildikten sonra bu karışım da yoğurt üzerine dökülür. Cevizli olarak sunulması ise Sinop mantısının öne çıkan özelliklerinden biridir.
Türkiye’de en sık yapılan ve en sevilen mantı türlerinden biri de Boşnak mantısıdır. Bu mantının geleneksel mantı çeşitlerinden farklı fırında pişiriliyor olmasıdır. Dolayısıyla çıtır bir lezzete sahip olur. Çoğunlukla kare şeklinde katlanıyor olsa da dikdörtgen şekle sahip olacak biçimde de katlanabilir. Hamurun içerisine ince şekilde kıyılmış bir harç eklenir. Sonrasında hamur rulo formda katlanır.
Fırında pişiriliyor olması nedeniyle altında renginde bir mantı elde edilir. Çıtır lezzeti ise bu mantıya bambaşka bir tat kazandırır. Fırında kızartıldıktan sonra üzerine sarımsaklı yoğurt dökülür. Genellikle sadece sarımsaklı yoğurt ile birlikte tüketilir. Ancak arzuya göre üzerine tavada kızdırılmış tereyağı da eklenebilir.
Çorum mantısı da ünlü mantı türlerinden biridir ve diğerlerinden en belirgin farkı ise yoğurt ile tüketilmiyor olmasıdır. Bunun yerine domates ve biber salçası ile bir sos hazırlanır. Bu sos mantının üzerine dökülür bu şekilde tüketilir. Domates ve biber salçası ile hazırlanan sosun mantıya bambaşka bir aroma ile lezzet kazandırdığını da ekleyelim. Tahmin edebileceğiniz gibi sosu nedeniyle hafif ekşi bir lezzet kazanır. Hamuru ise incedir ve yumuşak bir hamurla hazırlanır. Çorum mantısı da diğer pek çok mantı türü gibi haşlanarak pişirilir.
Mantıyı büyük boy sevenler tercihini Sivas mantısı ya da bir diğer adıyla Sivas hingeli yönünde kullanabilir. İçerisine kıyma konmadan hazırlanan bu mantının harcında patates püresi yer alır. Hamuru ise kalındır ve üçgen ya da kare şeklinde katlanarak kapatılır. Haşlanarak pişirilmesi oldukça yaygındır ancak buharda pişirme yönteminin de kullanıldığını belirtelim. Sivas mantısının en önemli özelliği ise en doyurucu mantı çeşitlerinden biri olmasıdır.
